Kijk of alles klopt met een leverbiopt!

Het leverbiopt, wellicht heeft u hier wel van gehoord. Maar, wat is het en wat kunnen we ermee? Dat is een goede vraag en in dit stuk wil ik u graag meenemen in de mogelijkheden en inzichten die leverbiopten ons bieden.

Het leverbiopt is een klein stukje weefsel uit de lever dat met een speciaal apparaat en een speciale naald wordt genomen. Hiermee halen we 150 tot 200 milligram uit de lever van de koe. In totaal wordt het leverbiopt op 12 (spoor-)elementen onderzocht. Het geeft ons nauwkeurige informatie over de vijf belangrijkste spoorelementen voor de Nederlandse rundveehouderij namelijk: koper, seleen, ijzer, zink en kobalt. Daarnaast geeft het ons ook belangrijke informatie als we het vermoeden hebben dat er een verontreiniging of vergiftiging speelt door zware metalen en is het mogelijk onderzoek te doen naar leververvetting. Al deze (spoor-)elementen spelen een belangrijke rol in het lichaam en tekorten en overmaten kunnen een groot effect hebben op de gezondheid, vruchtbaarheid en productie van uw dieren!

Kort gezegd geven leverbiopten inzicht in tekorten, overmaten en de buffers die het lichaam heeft. Daarnaast geven zij ook informatie over het ontstaan van eventuele tekorten. Is er bijvoorbeeld sprake van een primair tekort door een gebrek in het rantsoen of secundair tekort door een overmaat van antagonisten die (spoor-) elementen wegvangen.

De vraag reist wellicht: “Kunnen deze onderzoeken niet via tankmelk, bloed of urine?” Het verkrijgen hiervan is namelijk een stuk eenvoudiger.

Via tankmelk- of bloedonderzoek meet je de actuele voorziening (opname) van jodium, selenium, zink en koper. Voor bijvoorbeeld zink, ijzer en koper geven de gehalten in bloed (of urine) veelal geen informatie over dreigende tekorten of een overmaat door de bufferende werking van de lever. Pas als de voorraad in de lever zo goed als op is, dan zakt het niveau in het bloed. Bij een overmaat blijft het koperniveau in het bloed gemiddeld binnen de norm en bij zink en ijzer is het niveau alleen verhoogd bij een grote overmaat. Daarbij komt ook nog dat bij bacteriële infecties het zink en ijzer in bloed verlaagd is zonder dat er een echt tekort is.

Om het beste inzicht te krijgen in (spoor-)elementen in het dier, is het leverbiopt dus ‘de gouden standaard’. Hetzelfde geldt voor de bepaling van zware metalen, bij bijvoorbeeld een verdenking van verontreinigingen uit het milieu.

Als er dus problemen op uw bedrijf spelen en we willen de beste handvatten om de problemen aan te pakken, dan moeten we dus kijken of alles klopt met een leverbiopt! Bespreek de mogelijkheden met uw dierenarts of bel voor aanvullende informatie met de ULP.

Veterinaire groet!

Thijs van Gasteren