Steeds vaker pijnstilling bij zieke dieren; waarom doen we dat eigenlijk?

Tegenwoordig zetten steeds meer veehouders een pijnstilling in bij een zieke koe. Wij als dierenartsen zijn hier erg blij mee! Toch zien we ook genoeg situaties waarbij er geen pijnstilling wordt ingezet. Redenen voor een veehouder kunnen zijn dat zij onbekend zijn met de effecten van een pijnstilling, er niet bij stilstaan dat het nodig is en/of dat zo’n flesje pijnstilling geld kost. Daarom willen wij in dit artikel uitleggen waarom het toedienen van pijnstilling loont.

Als er wordt gesproken over pijnstilling, wordt vaak een NSAID bedoeld. NSAID staat voor “Niet-Steroïde Anti-Inflammatoire drug”, zoals Novem, Ketofen of Rimadyl. Dit is een verzamelnaam voor medicijnen die een pijnstillende, koortsverlagende en ontstekingsremmende werking hebben. De ontstekingsremmende werking bevordert het herstel van het beschadigde weefsel van het dier door roodheid, zwelling en pijn te verminderen. In tegenstelling tot antibiotica kan je voor NSAID’s geen resistentie ontwikkelen, maar geheel vrijblijvend gebruik is niet de bedoeling. Bij overmatig gebruik kunnen er wel klachten ontstaan bij het dier, zoals maagzweren en de nieren komen onder druk te staan.

De toegevoegde waarde van het inzetten van een pijnstilling is onderzocht tijdens een studie waarbij 509 koeien met milde tot matige uierontsteking verschillende behandelingen kregen. Groep 1 kreeg alleen een behandeling met antibiotica en de tweede groep kreeg een behandeling met antibiotica én pijnstilling. Uit de resultaten bleek dat dieren die ook een pijnstilling kregen, de volgende positieve effecten met zich meebracht:

• Grotere kans op bacteriologische genezing in het uier
• Op lange termijn werden de koeien sneller drachtig (dus minder inseminaties nodig, scheelt hoge kosten);’
• Het aantal liters waarmee de koeien het bedrijf verlieten ware hoger ten opzichte van de groep zonder pijnstilling (McDougall et al., 2016; Van Soes et al., 2018).

Ook bij kalveren met luchtwegproblemen is verschil aangetoond tussen een behandeling met antibiotica mét en zonder pijnstilling. Bij dit onderzoek zijn 200 dieren met klinische symptomen van longontsteking met elkaar vergeleken. Uit de resultaten bleek dat het gemiddelde lichaamsgewicht en dagelijkse groei duidelijk hoger was bij dieren die behandeld zijn met een pijnstilling. Dit is te verklaren doordat een NSAID zorgt voor pijnstilling en koortsverlaging. Hierdoor blijft zo’n kalf vaak beter vreten en drinken, waardoor ze die groei behalen. Daarnaast was duidelijk minder aantasting van het longweefsel bij dieren met antibiotica en pijnstilling. Hierbij is de verwachting dat deze dieren op latere leeftijd als melkkoe ook mogelijk beter gaan presteren (Friton et al., 2005).

Kortom, uit diverse onderzoeken komt duidelijk naar voren dat pijnstilling een goede aanvulling is op een antibioticatherapie bij het rund. Als u hier vragen over heeft en/of u advies wilt over hoe u pijnstilling op uw bedrijf kan inzetten, neem dan contact op met de praktijk: 0348-442653.

Referenties
McDougall et al., 2016. Addition of meloxicam to the treatment of clinical mastitis improves subsequent reproductive performance. J. Dairy Sci. 99: 2026- 2042

Van Soes et al. 2018. Addition of meloxicam to the treatment of bovine clinical mastitis results in a net economic benefit to the dairy farmer. J. Dairy Sci. 101:3387-33.

Friton GM, Cajal C, Ramirez-Romero R. Long-term effects of meloxicam in the treatment of respiratory disease in fattening cattle. Vet Rec. 2005 Jun 18;156(25):809-11. doi: 10.1136/vr.156.25.809. PMID: 15965005.