Voor spoedgevallen 24 uur per dag 7 dagen per week bereikbaar!

Mail ons

info@ulp.nu

Bel ons

0348 44 26 53
Bestellen Inlogportaal Nieuwsbrief Feedback

Blauwtong

Update informatie 7-3-2025

De Blauwtong epidemie, die startte in de zomer van 2023, heeft zowel onder schapen, geiten en runderen al tot veel schade geleid. Voor 2025 ziet het er nog niet naar uit dat wij van deze ziekte zijn verlost. Uit data van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) blijkt dat er bij de runderen in 2023 ongeveer 9500 runderen méér dood zijn gegaan dan de normale sterfte in een jaar; in 2024 bedroeg deze oversterfte zelfs meer dan 13.500 runderen. Waar het in 2023 veel volwassen dieren betrof, waren het in 2024 naast volwassen dieren (~7500) óók veel jonge kalveren onder de 14 dagen (~4400) die als gevolg van Blauwtong stierven.
Naast verhoogde sterfte is het geschatte productieverlies aan melk per besmet bedrijf geschat op 8000kg melk. Daarnaast zijn er nog meer schadeposten die moeilijker in te schatten zijn, namelijk behandeling van zieke dieren, vervroegde afvoer van dieren, verminderde vruchtbaarheid etc. De impact van Blauwtong is op meerdere vlakken erg hoog.

Een data-analyse door de GD van o.a. sterftecijfers onder melkvee in Nederland laat zien dat:

  • Blauwtong (BTV-3) spreidde in 2024 sneller dan in 2023;
  • de totale impact van Blauwtong in 2024 was groter dan in 2023;
  • gevaccineerde bedrijven een beduidend lagere sterfte bij hun dieren hadden dan bedrijven die niet hadden gevaccineerd. Dit effect gold voor alle leeftijdsgroepen;
  • jongvee tijdig vaccineren zorgde er zelfs voor dat er in het geheel geen verhoogde sterfte meer was.

Vaccineren zinvol? 
Op basis van onze eigen ervaring binnen de praktijk hebben we vorig jaar veel positieve effecten gezien van vaccinatie. Problemen op gevaccineerde bedrijven waren doorgaans veel minder of zelfs afwezig. Vaccinatie is ook het enige beschikbare wapen dat er is om deze virusziekte preventief aan te pakken. Om ervoor te zorgen dat uw dieren een optimale bescherming opbouwen én behouden tegen Blauwtong, adviseren wij u dan ook:

  • Koeien en jongvee die nog geen vaccinatie hebben gehad, een basisvaccinatie met Bultavo 3 te geven in 2025. De vaccinatie kan worden gegeven vanaf 1 maand leeftijd bij naïeve dieren;
  • Koeien die een basisvaccinatie met Bultavo3 hebben gehad in 2024, een eenmalige hervaccinatie met Bultavo 3 in 2025 te geven;
  • Koeien en jongvee die een basisvaccinatie met een ander Blauwtongvaccin hebben gehad in 2024, een basisvaccinatie met Bultavo 3 te geven in 2025. De vaccinatie kan worden gegeven vanaf 1 maand leeftijd bij naïeve dieren.

Omdat Bultavo 3 nog niet officieel is geregistreerd mag deze alleen onder een wettelijke uitzondering worden gebruikt. Deze uitzondering geldt vooralsnog tot 21 mei 2025. In praktische zin betekent dit dat dieren die de basisvaccinatie moeten krijgen de eerste prik vóór eind april moeten ontvangen om de basisvaccinatie voor 21 mei af te kunnen ronden. Wij verzoeken u daarom ook om tijdig een afspraak voor de Blauwtong vaccinatie te maken met de praktijk.

Mocht u een afspraak willen maken voor het (opnieuw) laten vaccineren dan kunt u contact opnemen met de praktijk: 0348-442653.

Hieronder kunt u aanvullende informatie vinden over blauwtong en via onze FAQ (klik HIER) beantwoorden wij veel gestelde vragen.

Wat is blauwtong?
BTV is een virusziekte die vooral voorkomt bij schapen en runderen, maar ook andere herkauwers kunnen gevoelig zijn. Verschillende serotypes kunnen bij BTV worden onderscheiden. Besmettingen met BTV kunnen leiden tot wisselende ziekteverschijnselen, van symptoomloos tot zeer ernstig. De verschijnselen die kunnen worden gezien zijn:

  • Koorts;
  • Ontsteking van mond- (o.a. gehemelte en tong) en neusslijmvlies;
  • Vochtophopingen over het gehele lichaam;
  • Zweertjes aan de uier;
  • Zwelling van de kroonranden, waardoor kreupelheid kan ontstaan;
  • Bij runderen: melkproductiedaling.

Bij de vorige uitbraak in 2006-2008 met blauwtongvirus serotype 8 werden dieren ziek, maar was de sterfte niet extreem, in tegenstelling tot de uitbraak in 2023-2024 met blauwtongvirus type 3. Met name schapen worden erg ziek en een groot deel van de dieren sterft aan de gevolgen van infectie op de verschillende orgaansystemen.

Runderen vertonen weinig opvallende verschijnselen. De ergste gevallen laten koorts, speekselen en zwelling van de neusspiegel en lippen zien. Ook heeft het virus invloed op de vruchtbaarheid. Vroege embryonale sterfte, abortus en afwijkende vruchten werden maanden na de infectie veel gezien (Bron: veehouder & veearts, april 2019).

De ziekte verspreidt zich niet via direct contact, maar wordt verspreid door kleine mugjes (oftewel knutten). Knutten kunnen zich door zelf te vliegen, of met de wind, eenvoudig over grotere afstanden verplaatsen. Hoewel de knutten de belangrijkste overbrengers van blauwtong zijn, mogen ook andere bloedzuigende parasieten en besmette injectienaalden niet worden uitgesloten.

In Nederland is deze ziekte in 2006 voor het eerst vastgesteld. Schapenhouders zagen destijds veel zieke dieren en ook sterfte. Sinds 2012 waren we in Nederland officieel vrij van Blauwtong. In Europa komen meerdere haarden van Blauwtong voor, die met name door 8 serotypes worden veroorzaakt, te weten: BTV-1, -2, -3, -4, -6, -8, -9 en -16.

Behandeladvies per augustus 2024
Neem in ernstige gevallen altijd direct contact op met de praktijk: 0348-442653.

Algemeen advies voor behandeling van schapen met een blauwtonginfectie:

  • Pijnstilling:
    • Indien dier voldoende drinkt: injectie met pijnstiller (Novem/Rimadyl) onderhuids in de dosering die in de bijsluiter staat aangegeven bij runderen. Als het dier na deze injectie onvoldoende opknapt, kan dit eventueel herhaald worden.
    • Indien dier onvoldoende drinkt: driemaal daags 2 tabletten 500 mg paracetamol voor een schaap van 50 kg (verkrijgbaar via de praktijk). Voor het toedienen ervan zijn er pillenschieters beschikbaar die u ook bij ons kunt bestellen.
  • Antibiotica in overleg met uw dierenarts bij bijkomende infecties van bijvoorbeeld longen of gewrichten.
  • Indien geen verbetering of bij twijfel overleg met de praktijk.

Algemeen advies voor behandeling van runderen met een blauwtonginfectie:

  • Pijnstilling:
    • Indien dier voldoende drinkt: injectie met pijnstiller (Novem/Rimadyl) onderhuids in de dosering die in de bijsluiter staat aangegeven bij runderen. Als het dier na deze injectie onvoldoende opknapt, kan dit eventueel herhaald worden.
  • Antibiotica in overleg met uw dierenarts bij bijkomende infecties van bijvoorbeeld longen of gewrichten.
  • Indien geen verbetering of bij twijfel overleg met de praktijk.

Maatregelen
Blauwtong is meldingsplichtig, maar niet bestrijdingsplichtig. Het is dus verplicht verdenkingen van blauwtong te melden bij de NVWA (Landelijk meldpunt dierziekten via 045 – 5463188) of door uw dierenarts een bloedmonster te laten nemen die wordt opgestuurd naar het laboratorium voor vaststelling van een infectie.

Europese regelgeving schrijft enkele verplichte en optionele maatregelen voor bij het vaststellen van een besmetting. In het begin werden besmette bedrijven tijdelijk door de NVWA geblokkeerd in afwachting van de resultaten van het bet bron- en contactonderzoek. Al vrij snel zijn de blokkades opgeheven en is dit niet meer van toepassing in Nederland. Wel blijft de NVWA de verspreiding van het BTV in beeld brengen door middel van screening.

Daarnaast wijzigen per direct de certificerings-eisen voor de handel in levende herkauwers en hun levende producten (sperma, eicellen en embryo’s). Omdat Nederland niet meer vrij is van BTV gelden aanvullende voorwaarden voor de handel naar andere EU-lidstaten, zoals quarantaine of extra testen.

Informatie
Heeft u zieke schapen en/of andere herkauwers met de verdenking van blauwtong of wilt u hierover meer informatie, neem dan contact op met de praktijk voor meer advies: 0348-442653.

Kijk voor meer informatie op de volgende websites:

Contact ons FAQ Blauwtong Terug naar pagina kleine herkauwer Terug naar pagina rund