Blauwtong

Update informatie 16-8-2024

Afgelopen voorjaar is er volop gevaccineerd tegen blauwtong, zo ook in onze praktijk. Met de komst van een vaccin was de hoop dat alle ellende van afgelopen jaar als gevolg van de blauwtonginfectie voorkomen kon worden. Helaas is het blauwtongvirus niet verdwenen en is er sinds een maand een opleving van het virus in met name het oosten en zuiden van Nederland. De laatste weken zien we ook enkele gevallen in ons praktijkgebied bij zowel schapen als runderen. Het grootste deel van de aangedane dieren zijn ongevaccineerde dieren, maar er worden ook ziekteverschijnselen gezien bij gevaccineerde dieren. In het laatste geval zijn de verschijnselen vaak wel wat milder en zien we ook een sneller herstel. We moeten beseffen dat de vaccins met enorme snelheid zijn ontwikkeld en het daardoor ook moeilijk vooraf was te voorspellen hoe effectief de vaccinatie zou zijn. Daarnaast hebben we te maken met een virusvariant die extreem ziekmakend is. De meeste blauwtongvirusvarianten geven mildere verschijnselen zoals we ook nog herinneren van de uitbraak met type 8 in 2007.

Een vraag die de laatste week vaak wordt gesteld is of het zinvol is de schapen te boosteren met het blauwtongvaccin, dat wil zeggen nogmaals te vaccineren. De fabrikant heeft aangegeven dat het vaccin hiervoor veilig is en dat dit een goede manier is om het immuunsysteem extra te prikkelen en zo meer bescherming te geven tegen een blauwtonginfectie. Daarnaast duurt het knuttenseizoen nog lang en is de vraag of de eenmalige vaccinatie bij schapen lang genoeg bescherming biedt. Voorwaarde voor opnieuw vaccinatie van de dieren is dat dieren op het moment van vaccineren gezond moeten zijn. Het is niet wenselijk om zieke dieren te vaccineren. Het liefst zit er een periode van 4-5 weken tussen de eerste vaccinatie en de booster.

Mocht u een afspraak willen maken voor het (opnieuw) laten vaccineren dan kunt u contact opnemen met de praktijk: 0348-442653.

Hieronder kunt u aanvullende informatie vinden over blauwtong en via onze FAQ (klik HIER) beantwoorden wij veel gestelde vragen.


Wat is blauwtong?
BTV is een virusziekte die vooral voorkomt bij schapen en runderen, maar ook andere herkauwers kunnen gevoelig zijn. Verschillende serotypes kunnen bij BTV worden onderscheiden. Besmettingen met BTV kunnen leiden tot wisselende ziekteverschijnselen, van symptoomloos tot zeer ernstig. De verschijnselen die kunnen worden gezien zijn:

  • Koorts;
  • Ontsteking van mond- (o.a. gehemelte en tong) en neusslijmvlies;
  • Vochtophopingen over het gehele lichaam;
  • Zweertjes aan de uier;
  • Zwelling van de kroonranden, waardoor kreupelheid kan ontstaan;
  • Bij runderen: melkproductiedaling.

Bij de vorige uitbraak in 2006-2008 met blauwtongvirus serotype 8 werden dieren ziek, maar was de sterfte niet extreem, in tegenstelling tot de uitbraak in 2023-2024 met blauwtongvirus type 3. Met name schapen worden erg ziek en een groot deel van de dieren sterft aan de gevolgen van infectie op de verschillende orgaansystemen.

Runderen vertonen weinig opvallende verschijnselen. De ergste gevallen laten koorts, speekselen en zwelling van de neusspiegel en lippen zien. Ook heeft het virus invloed op de vruchtbaarheid. Vroege embryonale sterfte, abortus en afwijkende vruchten werden maanden na de infectie veel gezien (Bron: veehouder & veearts, april 2019).

De ziekte verspreidt zich niet via direct contact, maar wordt verspreid door kleine mugjes (oftewel knutten). Knutten kunnen zich door zelf te vliegen, of met de wind, eenvoudig over grotere afstanden verplaatsen. Hoewel de knutten de belangrijkste overbrengers van blauwtong zijn, mogen ook andere bloedzuigende parasieten en besmette injectienaalden niet worden uitgesloten.

In Nederland is deze ziekte in 2006 voor het eerst vastgesteld. Schapenhouders zagen destijds veel zieke dieren en ook sterfte. Sinds 2012 waren we in Nederland officieel vrij van Blauwtong. In Europa komen meerdere haarden van Blauwtong voor, die met name door 8 serotypes worden veroorzaakt, te weten: BTV-1, -2, -3, -4, -6, -8, -9 en -16.

Behandeladvies per augustus 2024
Neem in ernstige gevallen altijd direct contact op met de praktijk: 0348-442653.

Algemeen advies voor behandeling van schapen met een blauwtonginfectie:

  • Pijnstilling:
    • Indien dier voldoende drinkt: injectie met pijnstiller (Novem/Rimadyl) onderhuids in de dosering die in de bijsluiter staat aangegeven bij runderen. Als het dier na deze injectie onvoldoende opknapt, kan dit eventueel herhaald worden.
    • Indien dier onvoldoende drinkt: driemaal daags 2 tabletten 500 mg paracetamol voor een schaap van 50 kg (verkrijgbaar via de praktijk). Voor het toedienen ervan zijn er pillenschieters beschikbaar die u ook bij ons kunt bestellen.
  • Antibiotica in overleg met uw dierenarts bij bijkomende infecties van bijvoorbeeld longen of gewrichten.
  • Indien geen verbetering of bij twijfel overleg met de praktijk.

Algemeen advies voor behandeling van runderen met een blauwtonginfectie:

  • Pijnstilling:
    • Indien dier voldoende drinkt: injectie met pijnstiller (Novem/Rimadyl) onderhuids in de dosering die in de bijsluiter staat aangegeven bij runderen. Als het dier na deze injectie onvoldoende opknapt, kan dit eventueel herhaald worden.
  • Antibiotica in overleg met uw dierenarts bij bijkomende infecties van bijvoorbeeld longen of gewrichten.
  • Indien geen verbetering of bij twijfel overleg met de praktijk.

Maatregelen
Blauwtong is meldingsplichtig, maar niet bestrijdingsplichtig. Het is dus verplicht verdenkingen van blauwtong te melden bij de NVWA (Landelijk meldpunt dierziekten via 045 – 5463188) of door uw dierenarts een bloedmonster te laten nemen die wordt opgestuurd naar het laboratorium voor vaststelling van een infectie.

Europese regelgeving schrijft enkele verplichte en optionele maatregelen voor bij het vaststellen van een besmetting. In het begin werden besmette bedrijven tijdelijk door de NVWA geblokkeerd in afwachting van de resultaten van het bet bron- en contactonderzoek. Al vrij snel zijn de blokkades opgeheven en is dit niet meer van toepassing in Nederland. Wel blijft de NVWA de verspreiding van het BTV in beeld brengen door middel van screening.

Daarnaast wijzigen per direct de certificerings-eisen voor de handel in levende herkauwers en hun levende producten (sperma, eicellen en embryo’s). Omdat Nederland niet meer vrij is van BTV gelden aanvullende voorwaarden voor de handel naar andere EU-lidstaten, zoals quarantaine of extra testen.

Informatie
Heeft u zieke schapen en/of andere herkauwers met de verdenking van blauwtong of wilt u hierover meer informatie, neem dan contact op met de praktijk voor meer advies: 0348-442653.

Kijk voor meer informatie op de volgende websites: