Voor spoedgevallen 24 uur per dag 7 dagen per week bereikbaar!

Mail ons

info@ulp.nu

Bel ons

0348 44 26 53
Bestellen Inlogportaal Nieuwsbrief Feedback

FAQ Blauwtong

Update informatie: 16-8-2024

Algemene vragen

Gaat de blauwtonginfectie al weer rond?
In het oostelijk gedeelte van Nederland zijn in 2024 de eerste problemen als gevolg van een blauwtonginfectie gemeld. Helaas zien we sinds enkele weken ook in ons praktijkgebied dat het blauwtongvirus opnieuw rondgaat en voor ziekteproblemen zorgt bij met name schapen en runderen. Wel zien we in ons praktijkgebied tot nu toe veel minder infecties dan in het oosten en zuiden van Nederland. Het vermoeden is dat dit komt doordat veel runderen vorig jaar al een infectie hebben doorgemaakt en ook veel runderen in ons praktijkgebied zijn gevaccineerd. Runderen vormen een belangrijke bron voor het blauwtongvirus, daarom is het belangrijk dat ook zoveel mogelijk koeien worden gevaccineerd.

Welke dieren zijn gevoelig voor blauwtong?
Herkauwers zijn gevoelig voor een besmetting met het blauwtongvirus. De meest problemen worden gezien bij schapen en runderen. Daarnaast kunnen ook geiten, buffels, herten en alpaca’s ziek worden.

Welke verschijnselen vertoont een herkauwer die besmet is met blauwtong?
Na besmetting kan een schaap de volgende klinische verschijnselen krijgen:

  • (hoge) koorts;
  • Beschadigingen van het slijmvlies in de bek;
  • Veel speekselen;
  • Rode slijmvliezen;
  • Neusuitvloeiing;
  • Lipoedeem (vochtophoping);
  • Blauwverkleuring van de tong;
  • Kreupel lopen;
  • Algeheel ziek zijn (slecht eten, sloom);
  • Diarree;
  • Schapen kunnen verkoeling gaan zoeken door met de bek in de waterbak te gaan staan.

De klinische verschijnselen zijn in de regel het duidelijkst bij schapen, maar ook bij runderen en geiten kunnen verschijnselen worden waargenomen. Bij runderen kunnen de volgende verschijnselen worden waargenomen:

  • Aantasting neusspiegel;
  • Beschadigingen van het slijmvlies in de bek;
  • Koorts;
  • Speekselen;
  • Aantasting uierhuid en spenen;
  • Oedeem van de slijmvliezen van het oog;
  • Ooguitvloeiing;
  • Neusuitvloeiing;
  • Stijfheid;
  • Bevangenheid;
  • Kreupelheid door ontsteking kroonranden en lederhuid.

Heeft een blauwtong infectie effect op de vruchtbaarheid van ooien en koeien?
Zowel bij het schaap als bij het rund zijn vruchtbaarheidsproblemen beschreven na infectie met het blauwtong virus. Denk hierbij aan: vroegembryonale sterfte, abortus en afwijkende vruchten. Het virus is aangetroffen in sperma van besmette stieren en rammen en kan worden overgedragen op vatbare koeien en ooien, maar dit is geen belangrijk overdrachtsmechanisme. Het virus kan ook via de placenta op de foetus worden overgedragen.

De mate waarin aangeboren afwijkingen kunnen voorkomen na een infectie met BTV-3 is niet bekend.

Is een ram minder vruchtbaar na een blauwtong besmetting?
Deze vraag kan niet duidelijk met ja of nee worden beantwoord. Indien de ram koorts heeft gehad, kan dit ervoor zorgen dat de ram gedurende een periode van zes tot acht weken onvruchtbaar of verminderd vruchtbaar kan zijn.

Ons advies is om een ram die duidelijk ziek is geweest en dus hoge koorts heeft gehad de eerste acht weken daarna niet in te zetten als dekram. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de praktijk.

Is blauwtong een zoönose?
Blauwtong is geen zoönose, dus mensen kunnen niet besmet raken.

Is blauwtong besmettelijk?
Blauwtong is een virusziekte die wordt overgebracht door knutten van het ene dier naar het andere dier. Zieke dieren kunnen elkaar niet besmetten. Besmetting van dier op dier is wel mogelijk via naalden, indien bij meerdere dieren dezelfde naald wordt gebruikt.

Wat moet ik doen als ik een blauwtong verdenking heb?
Blauwtong is een meldingsplichtige aandoening en iedere verdenking dient normaalgesproken bij de NVWA te worden gemeld via het Landelijk meldpunt dierziekten: 045 – 5463188. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om bij een verdenking contact op te nemen met de praktijk.

Wat gebeurt er bij een melding met een verdenking van blauwtong?
De NVWA houdt bij waar in Nederland meldingen voorkomen (Blauwtong positief per woonplaats 2024 | Kaart | NVWA). Wilt u weten of uw dieren BTV hebben? Dan kunt u zelf kiezen om alsnog bloedmonsters te laten nemen door een van onze dierenartsen. De kosten van het onderzoek worden vergoed door de overheid, maar de voorrij- en kosten voor monstername zijn voor uw eigen rekening. 

Welk serotype betreft de huidige uitbraak?
De monsters van de besmette bedrijven betreffen  blauwtong serotype 3 (BTV 3). Een Europees referentielaboratorium in Spanje heeft de uitslag afgelopen jaar bevestigd. Het is onbekend hoe dit blauwtong serotype in Nederland is gekomen. Momenteel zijn er ook besmettingen in Duitsland, België en Noord-Frankrijk.

Vaccinatie

Kunnen we vaccineren tegen blauwtong?
Ja het is mogelijk om te vaccineren tegen blauwtong.

Waarom mochten lammeren pas vanaf 3 maanden gevaccineerd worden?
Dit was bij het eerst beschikbare vaccin  zo vermeld in de bijsluiter.

Vanaf welke leeftijd kunnen schapen en runderen gevaccineerd worden?
Bij het eerst beschikbare vaccin konden dieren gevaccineerd worden vanaf een leeftijd van 3 maanden. Bij het tweede vaccin kunnen dieren gevaccineerd worden vanaf een leeftijd van 1 maand. De grens van 3 maanden wordt wel geadviseerd bij pasgeboren dieren waarbij de moeder een infectie met blauwtong heeft doorgemaakt, omdat verwacht wordt dat die moederdieren afweerstoffen blauwtong met de biest meegeven. Het vaccin kan dan een verminderd effect hebben.

Waarom is het belangrijk runderen te vaccineren?
Runderen vormen een zogenaamd reservoir voor het blauwtongvirus. Runderen kunnen wel tot 2 maanden na besmetting virus meedragen, zelfs zonder dat ze daar nog ziek van zijn. Knutten die deze dieren prikken kunnen hier het virus oppikken en daarmee nieuwe dieren infecteren. Om deze reden is het belangrijk dat zoveel mogelijk runderen gevaccineerd worden tegen het blauwtongvirus. Dat is eigenlijk de enige manier om het virus weer de kop te kunnen indrukken. Zie HIER voor meer informatie.

Mag het vaccin bij drachtige dieren gebruikt worden?
Ja, dit is zo vermeld in de bijsluiter.

Zijn mijn dieren volledig beschermd als ik vaccineer?
De nieuwe blauwtongvaccins zijn veilig. De verwachting is dat ze de ziekteverschijnselen verminderen en sterfte zoveel mogelijk voorkomen. In de praktijk zien we dat vaccinatie de problemen niet altijd volledig voorkomt, maar op het eerste gezicht lijken de verschijnselen wel minder en zien we over het algemeen een sneller herstel van zieke dieren. Het beeld is wisselend in de praktijk en per bedrijf. Het uiteindelijke effect is lastig te voorspellen omdat we te maken hebben met een nieuwe variant blauwtongvirus, maar de verwachting is wel dat vaccinatie de best mogelijke bescherming biedt bij dieren.

Kan ik schapen binnen een seizoen voor een tweede keer laten vaccineren tegen blauwtong?
Aanvankelijk is het advies geweest om schapen eenmaal te vaccineren tegen blauwtong. Dit heeft op grote schaal vroeg in het jaar plaatsgevonden. Echter door de nieuwe uitbraak en het aantal risicomaanden dat we nog hebben voor de knut en daarmee de overdracht van blauwtong, heeft de fabrikant aangegeven dat dieren voor een tweede keer gevaccineerd kunnen worden, met de bedoeling opnieuw het immuunsysteem te stimuleren en zo een betere bescherming te kunnen bieden. Belangrijk is wel dat dieren voor een vaccinatie gezond moeten zijn en dat vaccinatie op de juiste manier gebeurt. Idealiter zit er een periode van minimaal 4-5 weken tussen de eerste vaccinatie en de booster.

Moet ik rekening houden met wachttijden na vaccinatie tegen blauwtong
De beschikbare vaccins hebben géén wachttijd voor zowel vlees als melk. Dit is zo vermeld in de bijsluiter.

Wat moet ik bij melden op het VKI formulier bij afvoer van een dier naar het slachthuis
Veehouders moeten de diergeneesmiddelen vermelden die bij de dieren de laatste 35 dagen voor de slacht zijn toegediend. In dit geval moet ook de blauwtongvaccinatie (productnaam) worden geregistreerd. De toegelaten blauwtongvaccinatie hebben geen RegNl nummer en er kan volstaan worden door een streepje (-) te zetten bij RegNL. De wachttijd is 0 dagen.

Behandeling en maatregelen

Is er een behandeling tegen blauwtong?
Er is geen behandeling tegen blauwtong, omdat het een virus betreft. De behandeling van zieke dieren moet gericht zijn op pijnstilling en ontstekingsremming en het voorkomen van bijkomende bacteriële infecties. Extra verzorging is belangrijk en vergroot de kans op herstel. Ons huidig behandeladvies kunt u HIER vinden.

Welke maatregelen kunnen genomen worden om de herkauwers te beschermen (preventie)?
Met name opstallen gedurende de schemering en nacht blijkt effectief. Het opstallen kan het besmet raken met blauwtong echter niet vóórkomen. Het gebruik van insecticiden wordt niet als beschermend beschouwd in de preventie van blauwtong.

Welke maatregelen kunnen genomen worden om verspreiding te voorkomen?
Het beperken van dierverplaatsingen is het belangrijkst. Verplaats dieren zo min mogelijk en vooral niet uit besmet gebied. Bedenk dat besmette knutten ook kunnen meeliften met de dieren. Verspreiding kan worden vergroot als dieren van veel verschillende herkomsten worden verzameld, zoals op beurzen of bij keuringen, en vervolgens weer (terug) naar bedrijven gaan.

Wat moet ik doen als ik mijn runderen, schapen of geiten wil exporteren?
Een besmetting met blauwtong zoals nu in Nederland is vastgesteld heeft consequenties voor de export. Indien u van plan bent om runderen, schapen of geiten te exporteren let dan goed op de geldende voorwaarden en procedures bij de export van dieren op de website van de NVWA (www.nvwa.nl).

Voor meer informatie kunt u onderstaande websites raadplegen:

Contact ons Terug naar de pagina Blauwtong Terug naar pagina kleine herkauwer Terug naar pagina rund